Cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, ngành xây dựng miền Bắc Việt Nam đang trên đà tăng trưởng mạnh mẽ. Tuy nhiên, điều này cũng kéo theo những hệ lụy về môi trường, đòi hỏi cần có cái nhìn toàn diện và giải pháp bền vững để hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường.
Thực trạng tác động môi trường từ công trình xây dựng
Các công trình xây dựng, từ nhà ở dân dụng đến các dự án hạ tầng quy mô lớn, đều tác động đến môi trường miền Bắc theo nhiều cách:
- Ô nhiễm không khí: Bụi, khí thải từ hoạt động xây dựng, vận chuyển vật liệu, sử dụng máy móc làm gia tăng nồng độ bụi mịn (PM2.5), các khí độc hại như CO, NOx, SO2... gây ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe hô hấp của người dân .
- Ô nhiễm nguồn nước: Nước thải chứa xi măng, vữa, hóa chất xây dựng thải ra môi trường gây ô nhiễm nguồn nước mặt, ảnh hưởng đến sinh hoạt, nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản. Việc xây dựng các công trình ven sông, hồ cũng có thể gây bồi lắng, thay đổi dòng chảy, ảnh hưởng đến chất lượng nước .
- Ô nhiễm tiếng ồn: Tiếng ồn từ máy móc, thiết bị thi công vượt quá giới hạn cho phép gây ảnh hưởng đến sinh hoạt, học tập, làm việc của người dân xung quanh.
- Rác thải xây dựng: Lượng rác thải xây dựng phát sinh rất lớn, nếu không được thu gom, vận chuyển và xử lý đúng cách sẽ gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến cảnh quan đô thị, tiềm ẩn nguy cơ lây lan dịch bệnh.
- Suy thoái tài nguyên: Khai thác đất, cát, đá... làm vật liệu xây dựng gây suy thoái tài nguyên thiên nhiên, ảnh hưởng đến địa hình, cảnh quan.
- Mất cân bằng sinh thái: Phá rừng, san lấp mặt bằng để xây dựng dự án làm mất môi trường sống của các loài sinh vật, ảnh hưởng đến đa dạng sinh học.
Giải pháp nâng cao hiệu quả bảo vệ môi trường
Để giảm thiểu tác động tiêu cực của công trình xây dựng đến môi trường miền Bắc, cần có sự chung tay góp sức từ nhiều phía:
1. Cơ quan quản lý:
- Hoàn thiện khung pháp lý: Cập nhật, bổ sung các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường trong xây dựng, nâng cao tiêu chuẩn xây dựng xanh, xử lý nghiêm các vi phạm.
- Quy hoạch và quản lý: Lập quy hoạch xây dựng hợp lý, ưu tiên các dự án xanh, bền vững, hạn chế tác động đến môi trường.
- Tăng cường giám sát: Thực hiện kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường tại các công trình xây dựng.
2. Doanh nghiệp xây dựng:
- Ứng dụng công nghệ xanh: Đầu tư vào công nghệ xây dựng tiên tiến, tiết kiệm năng lượng, giảm thiểu khí thải, rác thải.
- Quản lý rác thải xây dựng: Triển khai các giải pháp thu gom, phân loại, tái chế, xử lý rác thải xây dựng hiệu quả.
- Sử dụng vật liệu xanh: Ưu tiên sử dụng vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường, có nguồn gốc bền vững.
- Nâng cao nhận thức: Đào tạo, nâng cao nhận thức cho cán bộ, công nhân về bảo vệ môi trường.
3. Người dân:
- Nâng cao ý thức: Tìm hiểu và tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường trong xây dựng.
- Giám sát cộng đồng: Tham gia giám sát các hoạt động xây dựng gần khu dân cư, phản ánh kịp thời các vi phạm đến cơ quan chức năng.
Bảo vệ môi trường trong xây dựng là trách nhiệm của toàn xã hội. Cần có sự chung tay góp sức từ cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người dân để xây dựng một ngành xây dựng bền vững, góp phần bảo vệ môi trường sống và phát triển kinh tế - xã hội miền Bắc Việt Nam.